Feestdagen in Zweden
Zoals in veel andere landen waar het christendom overheerst vieren de Zweden enkele christelijke feestdagen.
ALLA HELGONS DAG
Op Allerheiligen, de eerste zaterdag in november, wordt er in de kyrkan (kerk) gebeden voor de doden. Overal op begraafplaatsen steken mensen kaarsen aan en leggen traditionele kransen op hun familiegraven. Deze kransen worden gemaakt van mos en de blaadjes van bosbessen. De brandende lichtjes op de kerkhoven doen je op mystieke wijze even stilstaan bij het verleden.
ADVENT EN KERSTMIS
Kerstmis is de grootste nationale viering van het jaar in Zweden. De donkere periode van Scandinavië kan deprimerend zijn. Maar het licht van advent kandelaars, de warmte van gekruide wijn en de heerlijke geur van vers gebakken, royaal gekruide speculaas biedt de Zweed verlichting.
Ook in Zweden is kerstmis vandaag de dag vooral een commercieel gebeuren. Al in november beginnen de winkels met de verkoop van kerstartikelen. Officieel beginnen de vieringen op zondagadvent. Op die dag wordt de eerste van vier kaarsen aangestoken en openen kinderen het eerste raampje van hun adventkalenders. Zweden die geen familie hebben kunnen alternatieve kerstmisvieringen bijwonen, georganiseerd door gemeentelijke autoriteiten, waar hen een maaltijd en een beetje vermaak wordt aangeboden.
Hoewel sommige gebruiken gelijk zijn aan de Nederlandse, wordt in Zweden Kerstmis veel uitgebreider gevierd dan hier. Net als Nederlanders sturen Zweden elkaar kerstkaarten, kopen cadeautjes en bereiden lekker eten. Ook de ons welbekende opgetuigde kerstboom maakt deel uit van het Zweedse gezin. Verder kopen ook de Zweden veel kerstbloemen voor in huis, of om weg te geven, zoals hyacinten, kerststerren of amaryllis. Maar het feest van de Zweden voert nog verder. Al weken van tevoren begint men de voorbereidingen. Huizen worden van top tot teen versierd, vaak zelfs tot de gordijnen aan toe. Er wordt uitgebreid gekookt en met de cadeautjes zijn de Zweden bepaald niet zuinig. Op Kerstavond worden de cadeautjes uitgedeeld door Jultomten (de Kerstman), en voor de kinderen begint op televisie het Disney uur (Kalle Anka), opgevolgd door andere traditionele programma’s. Lichtjes hangen niet alleen in de kerstboom, maar versieren ook het huis en de tuin. Een leuke traditie is het bouwen van een torentje van sneeuwballen, waarbij de ballen zo worden opgestapeld, dat er gaten in het torentje zitten. Binnenin kunnen kaarsjes worden gebrand, met als resultaat: een lichtgevende iglo.
Op Allerheiligen, de eerste zaterdag in november, wordt er in de kyrkan (kerk) gebeden voor de doden. Overal op begraafplaatsen steken mensen kaarsen aan en leggen traditionele kransen op hun familiegraven. Deze kransen worden gemaakt van mos en de blaadjes van bosbessen. De brandende lichtjes op de kerkhoven doen je op mystieke wijze even stilstaan bij het verleden.
ADVENT EN KERSTMIS
Kerstmis is de grootste nationale viering van het jaar in Zweden. De donkere periode van Scandinavië kan deprimerend zijn. Maar het licht van advent kandelaars, de warmte van gekruide wijn en de heerlijke geur van vers gebakken, royaal gekruide speculaas biedt de Zweed verlichting.
Ook in Zweden is kerstmis vandaag de dag vooral een commercieel gebeuren. Al in november beginnen de winkels met de verkoop van kerstartikelen. Officieel beginnen de vieringen op zondagadvent. Op die dag wordt de eerste van vier kaarsen aangestoken en openen kinderen het eerste raampje van hun adventkalenders. Zweden die geen familie hebben kunnen alternatieve kerstmisvieringen bijwonen, georganiseerd door gemeentelijke autoriteiten, waar hen een maaltijd en een beetje vermaak wordt aangeboden.
Hoewel sommige gebruiken gelijk zijn aan de Nederlandse, wordt in Zweden Kerstmis veel uitgebreider gevierd dan hier. Net als Nederlanders sturen Zweden elkaar kerstkaarten, kopen cadeautjes en bereiden lekker eten. Ook de ons welbekende opgetuigde kerstboom maakt deel uit van het Zweedse gezin. Verder kopen ook de Zweden veel kerstbloemen voor in huis, of om weg te geven, zoals hyacinten, kerststerren of amaryllis. Maar het feest van de Zweden voert nog verder. Al weken van tevoren begint men de voorbereidingen. Huizen worden van top tot teen versierd, vaak zelfs tot de gordijnen aan toe. Er wordt uitgebreid gekookt en met de cadeautjes zijn de Zweden bepaald niet zuinig. Op Kerstavond worden de cadeautjes uitgedeeld door Jultomten (de Kerstman), en voor de kinderen begint op televisie het Disney uur (Kalle Anka), opgevolgd door andere traditionele programma’s. Lichtjes hangen niet alleen in de kerstboom, maar versieren ook het huis en de tuin. Een leuke traditie is het bouwen van een torentje van sneeuwballen, waarbij de ballen zo worden opgestapeld, dat er gaten in het torentje zitten. Binnenin kunnen kaarsjes worden gebrand, met als resultaat: een lichtgevende iglo.
NIEUWJAAR
Met oud en nieuw organiseren Zweden eigen feestjes, of gaan naar restaurants. De jongeren bezoeken vaak de discotheken. Ook is op de televisie ieder jaar een breed scala aan programma’s. Het toosten met champagne om middernacht, de gelukwensen en de goede voornemens zijn ook de Zweden eigen. Evenals het afsteken van vuurwerk, maar de gekte daaromtrent is niet zo groot als onder de Nederlanders.
Op nieuwjaarsdag blijven veel Zweden thuis en luisteren naar één van vele live nieuwjaarsconcerten op televisie. Maar nieuwjaarsdag betekent nog niet het einde van de vakantieperiode. Deze duurt tot de Epifany (Twaalfde Nacht), waarna school weer begint. Officieel eindigt het feestseizoen op 13 januari. Deze dag heet in Zweden Tjugondagen Knut, då dansas Julen ut (twintigste dag na kerstmis, dan dansen we de kerst eruit). Eindelijk halen de Zweden hun inmiddels uitgedroogde kerstbomen uit hun huizen, wie weet sommige van hen al dansend en zingend: Julgransplundring.
Op nieuwjaarsdag blijven veel Zweden thuis en luisteren naar één van vele live nieuwjaarsconcerten op televisie. Maar nieuwjaarsdag betekent nog niet het einde van de vakantieperiode. Deze duurt tot de Epifany (Twaalfde Nacht), waarna school weer begint. Officieel eindigt het feestseizoen op 13 januari. Deze dag heet in Zweden Tjugondagen Knut, då dansas Julen ut (twintigste dag na kerstmis, dan dansen we de kerst eruit). Eindelijk halen de Zweden hun inmiddels uitgedroogde kerstbomen uit hun huizen, wie weet sommige van hen al dansend en zingend: Julgransplundring.
TYPISCHE ZWEEDSE FEESTDAGEN
Naast de christelijke feestdagen kent Zweden enkele typische Zweedse feesten.
SANKTA LUCIA
Het Luciafeest is het lichtfeest ter ere van de heilige Lucia. Ook is het de viering van de kortste dag van het jaar, 13 december. De viering stamt uit de vierde eeuw. Een Siciliaanse maagd, genaamd Lucia, stierf in 304 in Syracuse op Sicilië een marteldood. Vandaag de dag is Sankta Lucia het Zweedse icoon van de winter en symboliseert de terugkeer van de zon.
De dag van Lucia begint met een nachtwake. Brandende kaarsen en zingende stemmen brengen een mystieke sfeer in de zwijgzame winterse nacht. De wake kan de hele nacht duren. Vaak wordt er veel alcohol gedronken. Het resultaat is dat de viering nogal eens voor opstootjes zorgt.
In de huiselijke kring worden op het Luciafeest verschillende lekkernijen gegeten. Deze worden vaak aangeboden door een als Sankta Lucia verkleed meisje, met een krans met kaarsjes op het hoofd (of veiliger lichtjes) en een kaars in de handen. Verder worden Lucia-optochten gehouden in scholen, ziekenhuizen, kantoren, fabrieken, en zelfs op SAS-vluchten. Hierbij wordt Sankta Lucia gevolgd door meerdere meisjes en een aantal stjärngosser (sterrenjongetjes). Ook die houden allemaal een kaars in de hand.
In heel Zweden zijn er Lucia competities. Het meest spectaculaire evenement vindt plaats in Stockholm. In het Skansen openlucht museum wordt een ‘nationale Lucia’ gekozen. De winnares wordt gekroond door de schrijver, die drie dagen eerder de Nobel Literatuur Prijs van dat jaar won. De intocht van de Lucia in Stockholm is om 06.00 ’s ochtends, en wordt rechtstreeks uitgezonden op de buis.
SANKTA LUCIA
Het Luciafeest is het lichtfeest ter ere van de heilige Lucia. Ook is het de viering van de kortste dag van het jaar, 13 december. De viering stamt uit de vierde eeuw. Een Siciliaanse maagd, genaamd Lucia, stierf in 304 in Syracuse op Sicilië een marteldood. Vandaag de dag is Sankta Lucia het Zweedse icoon van de winter en symboliseert de terugkeer van de zon.
De dag van Lucia begint met een nachtwake. Brandende kaarsen en zingende stemmen brengen een mystieke sfeer in de zwijgzame winterse nacht. De wake kan de hele nacht duren. Vaak wordt er veel alcohol gedronken. Het resultaat is dat de viering nogal eens voor opstootjes zorgt.
In de huiselijke kring worden op het Luciafeest verschillende lekkernijen gegeten. Deze worden vaak aangeboden door een als Sankta Lucia verkleed meisje, met een krans met kaarsjes op het hoofd (of veiliger lichtjes) en een kaars in de handen. Verder worden Lucia-optochten gehouden in scholen, ziekenhuizen, kantoren, fabrieken, en zelfs op SAS-vluchten. Hierbij wordt Sankta Lucia gevolgd door meerdere meisjes en een aantal stjärngosser (sterrenjongetjes). Ook die houden allemaal een kaars in de hand.
In heel Zweden zijn er Lucia competities. Het meest spectaculaire evenement vindt plaats in Stockholm. In het Skansen openlucht museum wordt een ‘nationale Lucia’ gekozen. De winnares wordt gekroond door de schrijver, die drie dagen eerder de Nobel Literatuur Prijs van dat jaar won. De intocht van de Lucia in Stockholm is om 06.00 ’s ochtends, en wordt rechtstreeks uitgezonden op de buis.
VALBORGSMÄSSOAFTON
In Zweden vieren ze de op 30 april Valborgsmässoafton (Walpurgisnacht). Overal worden grote vuren aangelegd. Dit om de terugkeer van de zon te bespoedigen en de lente te verwelkomen. Rond de vuren lezen de Zweden gedichten op en zingen liederen. Ook wordt er vaak vuurwerk afgestoken. Vroeger was Walpurgisnacht vooral een speciale dag voor de boeren. Tot het einde van april was het voor de boeren hard werken om alle omheiningen rondom de weiden in orde te brengen. Op 1 mei, na een lange winter, ging het vee voor het eerst weer naar buiten het land op. Het vuur in de avond van Walpurgisnacht was dan ook een vreugdevuur. En het vuurwerk werd afgestoken om kwade geesten terug het bos in te jagen, zodat het vee weer veilig kon grazen.
SVERIGES NATIONALDAG
6 juni, een officiële vrije dag, is de dag van de Zweedse vlag. Overal in het land wordt de vlag gehesen. De koning deelt vlaggen uit in Skansen. En natuurlijk zingt men ook het volkslied: “ Du gamla, du fria ”. De kleuren in de Zweedse vlag symboliseren de zon en de hemel. Op 6 juni 1953 werd Gustav Vasa tot koning gekozen. Ook is deze datum de naamdag van Gustav.
MIDSOMMARAFTON
Boven de poolcirkel gaat de zon in Scandinavisch hartje zomer weken lang niet onder. Deze zonnestilstand is een magische tijd. Middernachtzon, ook wel pooldag, of poolzomer genoemd, vindt plaats op de vrijdag die het dichtst bij 23 juni valt. De langste dag van het jaar wordt dan gevierd. In Stockholm duurt de schemering dan tot 11 uur ’s avonds. De dag begint daar vervolgens alweer om 2 uur ’s nachts. In heel Zweden worden op deze dag festivals georganiseerd met muziek, dans en lekker eten.
Op veel plaatsen spelen spelemän med fioler och dragspel (speelmannen met violen en accordeons). Ook worden typerende majstång versierd. Dit zijn houten kruizen, met aan de uiteinden hangende hoepels, die versierd zijn met bladeren, bloemen, takken en linten. Vaak hangen kinderen, al dansend rond de majstång, nog meer linten in de hoepels. Met al deze romantiek en gezelligheid zal het u niet vreemd voorkomen dat midsommarafton voor veel Zweden een favoriete dag is om te trouwen
In Zweden vieren ze de op 30 april Valborgsmässoafton (Walpurgisnacht). Overal worden grote vuren aangelegd. Dit om de terugkeer van de zon te bespoedigen en de lente te verwelkomen. Rond de vuren lezen de Zweden gedichten op en zingen liederen. Ook wordt er vaak vuurwerk afgestoken. Vroeger was Walpurgisnacht vooral een speciale dag voor de boeren. Tot het einde van april was het voor de boeren hard werken om alle omheiningen rondom de weiden in orde te brengen. Op 1 mei, na een lange winter, ging het vee voor het eerst weer naar buiten het land op. Het vuur in de avond van Walpurgisnacht was dan ook een vreugdevuur. En het vuurwerk werd afgestoken om kwade geesten terug het bos in te jagen, zodat het vee weer veilig kon grazen.
SVERIGES NATIONALDAG
6 juni, een officiële vrije dag, is de dag van de Zweedse vlag. Overal in het land wordt de vlag gehesen. De koning deelt vlaggen uit in Skansen. En natuurlijk zingt men ook het volkslied: “ Du gamla, du fria ”. De kleuren in de Zweedse vlag symboliseren de zon en de hemel. Op 6 juni 1953 werd Gustav Vasa tot koning gekozen. Ook is deze datum de naamdag van Gustav.
MIDSOMMARAFTON
Boven de poolcirkel gaat de zon in Scandinavisch hartje zomer weken lang niet onder. Deze zonnestilstand is een magische tijd. Middernachtzon, ook wel pooldag, of poolzomer genoemd, vindt plaats op de vrijdag die het dichtst bij 23 juni valt. De langste dag van het jaar wordt dan gevierd. In Stockholm duurt de schemering dan tot 11 uur ’s avonds. De dag begint daar vervolgens alweer om 2 uur ’s nachts. In heel Zweden worden op deze dag festivals georganiseerd met muziek, dans en lekker eten.
Op veel plaatsen spelen spelemän med fioler och dragspel (speelmannen met violen en accordeons). Ook worden typerende majstång versierd. Dit zijn houten kruizen, met aan de uiteinden hangende hoepels, die versierd zijn met bladeren, bloemen, takken en linten. Vaak hangen kinderen, al dansend rond de majstång, nog meer linten in de hoepels. Met al deze romantiek en gezelligheid zal het u niet vreemd voorkomen dat midsommarafton voor veel Zweden een favoriete dag is om te trouwen
Maak jouw eigen website met JouwWeb